Nâng cao tiêu chí văn hóa ở các xã nông thôn mới

Xác định văn hóa là nền tảng tinh thần, vừa là mục tiêu, vừa là động lực thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển, trong quá trình thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM, các xã trên địa bàn tỉnh đã triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm thực hiện hiệu quả các tiêu chí về văn hóa (tiêu chí số 6 và 16). Có những xã thời điểm công nhận đạt NTM còn nợ tiêu chí về văn hóa song việc xây dựng nếp sống văn hóa và đáp ứng yêu cầu tiêu chí văn hóa được người dân quan tâm thực hiện.

Thời điểm được công nhận là xã đạt chuẩn NTM vào năm 2017, xã Thanh Luông (huyện Ðiện Biên) còn nợ một số chỉ tiêu trong thực hiện các tiêu chí xây dựng NTM, trong đó có chỉ tiêu về cơ sở vật chất văn hóa. Ông Quàng Văn Pâng, Chủ tịch UBND xã Thanh Luông chia sẻ: Thời điểm xã được công nhận đạt chuẩn NTM còn nợ một số nội dung trong tiêu chí 6 về cơ sở vật chất văn hóa. Xã thiếu nhà văn hóa xã; 17/35 thôn, bản chưa có nhà văn hóa; một số thôn, bản có nhà văn hóa nhưng diện tích chật hẹp không thuận lợi cho việc sinh hoạt của nhân dân. Ðể hoàn thành những nội dung còn thiếu trong thực hiện tiêu chí số 6, xã đã chủ động bố trí nguồn kinh phí, đồng thời vận động nhân dân các thôn, bản tham gia đóng góp xây dựng nhà văn hóa. Trong 2 năm (2018 - 2019), xã đã triển khai xây dựng được 3 nhà văn hóa ở bản Noọng, bản Hong In và thôn 13 theo phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm”. Mỗi nhà văn hóa trị giá từ 350 - 400 triệu đồng, trong đó Nhà nước hỗ trợ 200 triệu đồng, nhân dân đóng góp số tiền còn thiếu và ủng hộ ngày công xây dựng. Nhờ vậy, đến nay toàn xã đã có 15/18 thôn, bản có nhà văn hóa (do thực hiện việc sáp nhập nên số lượng các thôn, bản của xã đã giảm từ 35 xuống còn 18). Riêng đối với nhà văn hóa xã và 3 bản còn lại, xã đã bố trí được quỹ đất để tiếp tục huy động các nguồn lực triển khai xây dựng trong thời gian tới. Trong khoảng thời gian đó, xã đã sắp xếp cho cán bộ, nhân dân sinh hoạt tạm tại Trung tâm học tập cộng đồng của xã, 3 bản chưa có nhà văn hóa sẽ sinh hoạt nhờ tại nhà trưởng bản. Phấn đấu nâng cao tiêu chí số 17 về văn hóa, xã tích cực vận động nhân dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư; thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội; chủ động xóa bỏ các hủ tục, đẩy lùi các tệ nạn xã hội... Vì vậy, chất lượng tiêu chí số 17 không ngừng được nâng cao, từ 71,4% thôn, bản đạt tiêu chuẩn văn hóa theo quy định đến nay đã tăng lên hơn 83%.

Cũng như xã Thanh Luông, thời điểm được công nhận xã cơ bản đạt chuẩn NTM vào năm 2018, xã Mường Mươn (huyện Mường Chà) còn nợ một số chỉ tiêu trong thực hiện các tiêu chí văn hóa, như: Số thôn, bản có nhà văn hóa đạt thấp; tỷ lệ thôn, bản đạt tiêu chuẩn văn hóa theo quy định chưa đảm bảo... Ông Lò Văn Lún, Phó Chủ tịch UBND xã Mường Mươn cho biết: Ðể từng bước hoàn thành các chỉ tiêu trong thực hiện tiêu chí văn hóa, xã đã tập trung huy động mọi nguồn lực để xây dựng cơ sở vật chất văn hóa đáp ứng nhu cầu vui chơi, giải trí của người dân. Từ năm 2014 đến nay, xã đã triển khai xây dựng được 6 nhà văn hóa tại các bản, trong đó Nhà nước hỗ trợ kinh phí còn nhân dân đóng góp ngày công xây dựng. Tại các nhà văn hóa đều có đủ bàn ghế, loa đài, sân chơi thể thao phục vụ nhu cầu vui chơi, sinh hoạt của nhân dân. Trong năm 2020, xã sẽ triển khai xây dựng nhà văn hóa tại bản Púng Giắt 2. Với 4 bản còn lại chưa có nhà văn hóa, xã sẽ tiếp tục huy động các nguồn lực, vận động nhân dân hiến đất, đóng góp ngày công để xây dựng nhà văn hóa nhằm hoàn thành tiêu chí về cơ sở vật chất văn hóa. Ngoài ra, xã đẩy mạnh tuyên truyền, vận động cán bộ, nhân dân tham gia xây dựng thôn, bản, đơn vị văn hóa, gia đình văn hóa; tích cực tham gia hoạt động văn hóa, văn nghệ, tập luyện thể dục, thể thao. Năm 2019, xã Mường Mươn có 511 hộ gia đình văn hóa (chiếm 63,24%), 8/11 bản đạt tiêu chuẩn văn hóa, 5/6 cơ quan, đơn vị đạt tiêu chuẩn văn hóa...

Thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM, đến hết năm 2019 toàn tỉnh có 30 xã đạt chuẩn và cơ bản đạt chuẩn NTM. Tuy nhiên, trong đó vẫn còn một số xã nợ các chỉ tiêu trong thực hiện tiêu chí văn hóa. Với mục tiêu phấn đấu duy trì và nâng cao hơn nữa chất lượng các tiêu chí văn hóa, các xã NTM trên địa bàn tỉnh tiếp tục triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm thực hiệu tốt tiêu chí văn hóa, góp phần nâng cao hơn nữa đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.