Khó thực hiện tiêu chí văn hóa trong xây dựng nông thôn mới

Có điều kiện thuận lợi về vị trí địa lý, đời sống kinh tế, văn hóa - xã hội so với các xã khác trên địa bàn huyện, nhưng đến nay xã Ẳng Cang vẫn chưa đạt tiêu chí số 6 (cơ sở vật chất văn hóa). Ông Lường Văn Toản, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã bộc bạch: Trong 19 tiêu chí về xây dựng NTM thì xã mới đạt được 14 tiêu chí. Riêng đối với tiêu chí số 6, mặc dù xã đã phát huy nội lực, tranh thủ huy động các nguồn lực thực hiện tuy nhiên vẫn không đủ kinh phí xây dựng cơ sở vật chất văn hóa. Đến nay, toàn xã có 7/18 bản có nhà văn hóa. Đây thực sự là con số khiêm tốn. 

Tương tự xã Ẳng Cang, xã Mường Lạn cũng gặp nhiều khó khăn trong quá trình thực hiện tiêu chí số 6. Do không có nhà văn hóa bản, một số bản phải mượn nhà dân tổ chức các cuộc họp hoặc chương trình văn hóa, văn nghệ vào dịp lễ tết.

Ông Lò Văn Sớn, Bí thư Đảng ủy xã Mường Lạn cho biết: Từ khi chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM được triển khai, xã đã tranh thủ sự quan tâm, hỗ trợ của Đảng, Nhà nước thông qua các nguồn vốn đầu tư xây dựng hạ tầng, xóa đói giảm nghèo, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân. Đến nay kinh tế ở xã đã có chuyển biến, tuy nhiên về cơ bản đời sống bà con vẫn còn khó khăn. Hiện xã mới đạt 11/19 tiêu chí trong lộ trình xây dựng NTM. Đối với tiêu chí số 6, cấp ủy, chính quyền xã xác định khó thực hiện bởi thiếu kinh phí.

Theo kết quả thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM năm 2024, huyện Mường Ảng có 50/118 thôn, bản đạt tiêu chí số 6 (Búng Lao, Nặm Lịch, Ngối Cáy, Ẳng Nưa). Dù đã đạt, song thực tế, có những xã vẫn “non” về tiêu chí này. Đơn cử như xã Ẳng Nưa đã được UBND tỉnh công nhận đạt chuẩn NTM từ năm 2016, nhưng đến nay một số tiêu chí, hạng mục cơ sở hạ tầng phải linh hoạt để đủ điều kiện, trong đó có tiêu chí nhà văn hóa thôn, bản.

Qua tìm hiểu, thời điểm ấy, do mỗi bản không có đủ 1 nhà văn hóa nên xã đã linh hoạt áp dụng 2 - 3 bản ở gần nhau sử dụng chung 1 nhà văn hóa. Có bản tận dụng các công trình như: Trạm y tế, trụ sở UBND xã cũ để sinh hoạt tạm. Thế nhưng, theo thời gian, không chỉ cơ sở vật chất xuống cấp trầm trọng mà hy vọng có nhà văn hóa mới cho đến nay vẫn bỏ ngỏ.

Anh Lò Văn Hiệp, Trưởng bản Củ chia sẻ: Mong muốn có nhà văn hóa để sử dụng trong việc học tập, sinh hoạt cộng đồng, năm 2020, 88 hộ dân trong bản đã họp bàn, thống nhất chọn địa điểm, đóng góp kinh phí mua mặt bằng với số tiền 500 nghìn đồng/hộ. Sau khi có địa điểm, bản đề xuất lên cấp ủy, chính quyền xã về nguyện vọng xin được Nhà nước đầu tư xây mới nhà văn hóa cho bản. Trên cơ sở nguyện vọng của nhân dân, cấp ủy, chính quyền xã đã nhiều lần kiến nghị lên huyện, người dân cũng kiến nghị tại nhiều cuộc tiếp xúc cử tri của đại biểu HĐND các cấp, tuy nhiên, đến nay bản Củ vẫn chưa được đầu tư nhà văn hóa. 

Không chỉ khó khăn trong thực hiện tiêu chí số 6 về cơ sở vật chất văn hóa mà việc thực hiện tiêu chí số 16 về văn hóa, huyện Mường Ảng cũng gặp không ít khó khăn. Đến nay, toàn huyện chỉ có 2 xã: Ẳng Nưa và Búng Lao cơ bản đạt tiêu chí này. Nguyên nhân là do việc rà soát, xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước một số nơi chưa kịp thời; công tác bình xét, công nhận danh hiệu văn hóa còn mang tính hình thức dẫn đến chất lượng gia đình văn hóa, thôn bản văn hóa chưa bền vững; một số thôn bản cảnh quan môi trường chưa bảo đảm; tỷ lệ hộ nghèo cao...

Ông Nguyễn Ngọc Trường, Trưởng phòng Văn hóa, Khoa học và Thông tin huyện Mường Ảng cho biết: Trong công cuộc xây dựng NTM, văn hóa giữ vai trò rất quan trọng nâng cao đời sống tinh thần của nhân dân, bảo tồn, phát huy văn hóa dân tộc. Chính vì vậy huyện luôn xác định xây dựng tiêu chí văn hóa trong NTM không đơn thuần là đầu tư xây dựng cơ sở vật chất văn hóa khang trang, rộng rãi, mà phải kết hợp với xây dựng con người mới trong xã hội NTM. Do vậy, để đạt được mục tiêu đề ra, cùng với mong muốn được tăng cường nguồn lực đầu tư từ ngân sách Nhà nước, huyện sẽ đặc biệt quan tâm đến công tác tuyên truyền. Bởi qua tuyên truyền, giúp người dân nhận thức đúng về ý nghĩa, vai trò của phong trào xây dựng NTM, xây dựng gia đình, thôn, bản văn hóa... từ đó chung tay thực hiện, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần, đóng góp vào sự phát triển chung của địa phương.