Xã cơ bản đạt chuẩn, khó “về đích” nông thôn mới

Ông Nguyễn Thanh Bình, Phó Chánh Văn phòng điều phối NTM tỉnh cho biết: 13 xã cơ bản đạt chuẩn rất khó “cán đích” chuẩn NTM đúng kế hoạch đề ra. Bởi đến thời điểm này, các xã vẫn còn từ 1 - 4 tiêu chí chưa đạt, trong đó 100% các xã đều vướng 2 tiêu chí rất khó là thu nhập và tỷ lệ hộ nghèo. Hiện nay, thu nhập bình quân đầu người tại các xã này đạt 18 - 20 triệu đồng/người/năm nhưng theo quy định của Bộ tiêu chí NTM quốc gia, năm 2020, thu nhập bình quân đầu người của các xã nông thôn mới đạt 36 triệu đồng/người/năm. Ðối với tiêu chí tỷ lệ hộ nghèo, để đạt chuẩn thì các xã phải đạt tỷ lệ hộ nghèo dưới 12% nhưng hiện tại hộ nghèo tại các xã đang rất cao, chiếm trên 30%. Có thể nói đây là 2 tiêu chí rất khó để các xã hoàn thiện trong năm nay. Vì vậy, mục tiêu đạt chuẩn nông thôn mới là điều không thể.

Sín Thầu là xã điểm trong thực hiện chương trình xây dựng NTM của huyện Mường Nhé. Năm 2017, Sín Thầu được UBND tỉnh công nhận là xã cơ bản đạt chuẩn NTM với 17/19 tiêu chí đạt và được kỳ vọng sẽ hoàn thành 19/19 tiêu chí vào cuối năm 2018. Tuy nhiên, 3 năm sau, chương trình xây dựng NTM của Sín Thầu vẫn “giậm chân tại chỗ”. Hiện nay, xã Sín Thầu vẫn còn 2 tiêu chí chưa đạt: Tiêu chí số 11 về tỷ lệ hộ nghèo và tiêu chí số 5 về trường học. Bà Pờ Mỳ Lế, Bí thư Ðảng ủy xã Sín Thầu cho biết: Hiện nay, đối với tiêu chí trường học, xã còn Trường THCS Sín Thầu chưa đạt chuẩn quốc gia. Xã đã trình phương án sáp nhập 2 trường: Phổ thông Dân tộc bán trú Tiểu học Sín Thầu và THCS Sín Thầu. Sau khi được các cấp có thẩm quyền phê duyệt thì xã sẽ đạt tiêu chí số 5 về trường học. Ðối với tiêu chí số 11 về hộ nghèo thì rất khó. Tỷ lệ hộ nghèo của xã còn ở mức cao (39,08%), trong đó nhiều hộ có nguy cơ tái nghèo. Giảm tỷ lệ hộ nghèo xuống dưới 12% trong năm 2020 là nhiệm vụ bất khả thi. Mặc dù xã được thụ hưởng các chương trình, chính sách giảm nghèo: 30a, 135/CP… nhưng một bộ phận người dân chưa coi đó là động lực phát triển, còn tư tưởng trông chờ, ỷ lại Nhà nước. Ðể giảm tỷ lệ hộ nghèo đòi hỏi phải thay đổi nhận thức của người dân. Song vấn đề nhận thức thì không thể thay đổi ngay mà là cả quá trình.

Tương tự, xã Mường Báng cũng là xã điểm xây dựng NTM của huyện Tủa Chùa. Gần 10 năm qua, Ðảng bộ, chính quyền xã Mường Báng triển khai thực hiện Chương trình NTM theo nguyên tắc “Dân biết, dân bàn, dân làm và dân thụ hưởng”. Chương trình nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của người dân. UBND xã lồng ghép, sử dụng hiệu quả các nguồn vốn đầu tư được giao.

Các công trình khởi công, người dân tham gia hiến đất, góp ngày công lao động. Do đó, hệ thống hạ tầng: Giao thông nông thôn, thủy lợi, điện, trường học, trạm y tế được đầu tư khá đồng bộ, tạo điều kiện để xã thực hiện tốt kế hoạch phát triển sản xuất. Bên cạnh đó, để nâng cao thu nhập, giảm tỷ lệ hộ nghèo, chính quyền xã tích cực chỉ đạo, vận động người dân thử nghiệm các loại giống cây trồng chất lượng, năng suất cao; hướng dẫn người dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi; tận dụng lợi thế địa phương để phát triển chăn nuôi đại gia súc; phát triển kinh tế lâm nghiệp, quản lý và bảo vệ rừng để hưởng lợi từ rừng. Ðến hết năm 2019, xã Mường Báng đạt 16/19 tiêu chí NTM; trong đó, thu nhập bình quân đầu người đạt trên 26 triệu đồng/người/năm; tỷ lệ hộ nghèo còn 26,1%. Ghi nhận những thành tích và sự cố gắng của cấp ủy, chính quyền và nhân dân xã Mường Báng, năm 2019, UBND tỉnh công nhận xã Mường Báng cơ bản đạt chuẩn nông thôn mới. Ðồng thời, kỳ vọng xã đạt chuẩn vào cuối năm 2020. Tuy nhiên, từ tháng 1/2020, thực hiện điều chỉnh, mở rộng địa giới hành chính thị trấn Tủa Chùa, một phần diện tích của xã Mường Báng được sáp nhập vào địa giới hành chính của thị trấn, trong đó có nhiều thôn bản thuận lợi, điều kiện kinh tế - xã hội khá phát triển.

Ông Lò Văn Nắm, Chủ tịch UBND xã Mường Báng cho biết: Hiện nay, phần lớn các thôn thuận lợi đã sáp nhập vào thị trấn Tủa Chùa, các thôn trên địa bàn xã Mường Báng hiện giờ cơ bản là vùng cao, khó khăn. Với thực trạng hiện tại, đến thời điểm bình xét, Ban Chỉ đạo xây dựng nông thôn mới huyện Tủa Chùa tiến hành thẩm định, có nguy cơ số tiêu chí nông thôn mới đã đạt của Mường Báng sẽ bị giảm so với năm 2019. Do đó, việc “về đích” nông thôn mới vào cuối năm 2020 là rất khó.