Nơi tích cực, chỗ thờ ơ

Đầu năm 2019, UBND tỉnh ra quyết định ban hành bộ tiêu chí xây dựng thôn, bản NTM trên địa bàn tỉnh. Đồng thời, giao nhiệm vụ cụ thể, nhưng có chỉ 3 huyện triển khai và xét công nhận thôn, bản NTM, gồm: Điện Biên, Nậm Pồ và Mường Chà với 83 thôn, bản đạt chuẩn NTM, trong đó có 10 thôn, bản NTM kiểu mẫu và 73 thôn, bản NTM.

Nậm Pồ là huyện vùng cao, khó khăn nhất tỉnh song phong trào xây dựng NTM thuộc tốp đầu của tỉnh. Đến nay, huyện Nậm Pồ đã có 1 xã đạt chuẩn NTM; 20 thôn, bản NTM thuộc 9/15 xã đạt chuẩn, trong đó có 1 bản NTM kiểu mẫu.

Ông Vũ Thanh Hải, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Nậm Pồ cho biết: Căn cứ danh sách đăng ký của các xã, Ban Chỉ đạo huyện tiến hành rà soát, đánh giá thực trạng, mức độ hoàn thành từng tiêu chí của từng thôn, bản. Từ đó xây dựng kế hoạch, tập trung nguồn lực và chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn phối hợp với Ban chỉ đạo cấp xã hỗ trợ các thôn bản thực hiện các tiêu chí NTM. Với cách làm đó, nhiều xã trên địa bàn huyện đã có thôn, bản đạt chuẩn NTM. Năm 2020, toàn huyện mới có 8 bản thuộc 3 xã được công nhận bản NTM; năm 2021 có thêm 12 thôn bản thuộc 8 xã đạt chuẩn NTM và bản Nà Ín (xã Chà Nưa) đạt bản NTM kiểu mẫu. Năm 2022, huyện Nậm Pồ đạt mục tiêu xây dựng thêm 5 bản đạt chuẩn NTM.

Chà Nưa là xã đi đầu trong phong trào xây dựng thôn, bản NTM ở Nậm Pồ, với 5 bản NTM và 1 bản NTM kiểu mẫu. Ông Khoàng Văn Van, Bí thư Đảng ủy xã Chà Nưa cho biết: Cấp ủy, chính quyền xã vào cuộc rất quyết liệt, người dân đồng thuận, chung sức xây dựng NTM. Trong điều kiện nguồn lực hạn hẹp, xã Chà Nưa đã xây dựng các “dự án 0 đồng” trong xây dựng NTM và được triển khai thực hiện hiệu quả. Qua đó, từng bước giúp các thôn bản hoàn thành các tiêu chí NTM. Bên cạnh đó, xã đã làm tốt công tác nêu gương già làng, trưởng bản, đảng viên trong phòng trào xây dựng NTM. Đối với bản Nà Ín, thống kê sơ bộ, cả bản có trên 100 người là nguyên cán bộ xã, cán bộ xã đương nhiệm, đảng viên, bộ đội, công an, công chức, viên chức và giáo viên. Do đó, phong trào thi đua xây dựng NTM của từng hộ gia đình rất sôi nổi, hiệu quả. Nhờ đó, năm 2020, bản Nà Ín được công nhận bản NTM và đến năm 2021 được xét công nhận bản NTM kiểu mẫu.

Bên cạnh số ít địa phương tích cực thì còn nhiều địa phương thiếu quan tâm, thậm chí còn thờ ơ trong xây dựng thôn, bản NTM. Qua tìm hiểu thực tế, hầu hết chính quyền cấp huyện đều đang tập trung thực hiện việc duy trì, xây dựng xã NTM còn nội dung xây dựng thôn, bản NTM chưa được quan tâm đúng mức. Khi báo cáo lên cấp trên, Ban chỉ đạo cấp huyện đều cho rằng nguyên nhân xây dựng thôn, bản NTM đạt thấp là do thiếu vốn, nguồn lực hạn hẹp. Tuy nhiên, thực tế cho thấy rất nhiều chỉ tiêu, tiêu chí trong bộ tiêu chí xây dựng thôn, bản NTM có thể thực hiện được mà không cần hoặc cần rất ít kinh phí. Đơn cử như thôn Phai Tung là 1 trong 2 thôn được UBND xã Mường Báng (huyện Tủa Chùa) lựa chọn làm điểm xây dựng thôn, bản NTM. Song đến nay, xã Mường Báng chưa triển khai được hoạt động nào. Còn người dân thì chưa nắm rõ nội dung, thậm chí ngay cả trưởng thôn Phai Tung còn nhầm lẫn giữa bộ tiêu chí Chương trình MTQG xây dựng NTM với bộ tiêu chí xây dựng thôn, bản NTM.

Ông Nguyễn Thanh Bình, Phó Chánh văn phòng Điều phối NTM tỉnh cho biết: Từ năm 2017, văn phòng điều phối NTM đã tham mưu cho Ban Chỉ đạo các Chương trình MTQG của tỉnh ban hành kế hoạch, lộ trình và chỉ đạo các huyện, thị xã, thành phố triển khai các nội dung về xây dựng thôn, bản NTM. Đồng thời, Văn phòng tổ chức tập huấn cho tất cả cán bộ xã, trưởng các thôn, bản tại các xã điểm do cấp huyện lựa chọn; phát tờ rơi tuyên truyền, sổ tay hướng dẫn đến các thôn, bản được lựa chọn điểm xây dựng NTM. Tuy nhiên đến nay, toàn tỉnh chỉ có 3/10 huyện, thị xã, thành phố thực hiện xây dựng thôn, bản NTM. Mục tiêu giai đoạn 2021 - 2025, toàn tỉnh phấn đấu công nhận thêm khoảng 700 thôn, bản NTM. Hiện nay, Văn phòng điều phối đang tích cực tham mưu cho Ban Chỉ đạo các Chương trình MTQG của tỉnh chỉ đạo các huyện, thị xã, thành phố triển khai thực hiện.